Superman (Baldakijn)

 

superman.baldakijn

Tekenaar: Buckler Rich, Giordano Dick, Novick Irving
Scenarist: Barr Mike W.
Uitgever : Baldakijn

Superman is een creatie van Jerry Siegel en Joe Shuster, die beiden nog op school zaten in Cleveland, Ohio, toen zij begonnen met het tekenen en schrijven van stripverhalen.
Zij hadden hun eerste succes in 1932 met een eigen science – fiction publicatie getiteld ‘The advance guard of future civilisation’. Opmerkelijk genoeg had het derde deel een verhaal met de titel ‘The reign of the supermen’.
In 1933 had Siegel ’s nachts het idee voor de actie held Superman. Hij beschreef dit als volgt: “Ik kwam uit bed en schreef het een en ander op. Dan ging ik weer naar bed en bleef een paar uur liggen denken. Weer uit bed, meer notities. Dit ging zo de hele nacht door tot ik ’s ochtends een compleet script had.”

Die ochtend ging hij naar zijn vriend Joe Shuster, die meteen enthousiast was. Gezamenlijk gingen zij aan het werk. Als inspiratiebronnen voor Superman noemde Siegel later science – fiction pulp reeksen die hij las en één van zijn favoriete boeken ‘Gladiator’. Dit was een boek van Philip Wylie uit 1930, waarin de held beschikt over bepaalde supergaven. Ook de pulpheld Doc Savage was een inspiratiebron.
Grappig is wel dat zij met Superman eerst een boef wilde maken die de wereld wilde beheersen, gelukkig kwamen zij daarvan terug.

Hoewel de mannen ervan overtuigd waren dat zij een hit hadden duurde het 5 jaar voordat het hen lukte om Superman gepubliceerd te krijgen. Uiteindelijk kreeg Sheldon Mayor de strip onder ogen. Mayor was een redacteur bij het McClure Syndicate. Door zijn toedoen kwam Superman terecht bij Harry Donenfield, die werkte bij DC (eigenlijk National Periodical Publications). Ik blijf het bedrijf aanduiden onder de initialen waaronder het nog bekend staat DC.
Siegel en Shuster hadden al eerder werk ondergebracht bij DC, dus Donenfield was geen onbekende voor ze. Donenfield kocht de strip aan en liet Siegel en Shuster een contract ondertekenen waarin ze afstand deden van de rechten van de strip.
Hij gaf de mannen 3 weken de tijd om een aantal aanpassingen te doen. Na deze 3 weken moesten ze een verhaal hebben van 13 bladzijden. Het salaris bedroeg $10 per bladzijde. Omdat Donenfield ruimte nodig had werd er nog iets in het verhaal gesneden nadat het was ingeleverd. Het gevolg was, dat toen het eerste nummer van Action Comics in 1938 uitkwam, het leek of het verhaal in het midden begon. Een jaar later zou het hele verhaal alsnog verschijnen.
Het verhaal introduceert Superman en zijn alter ego Clark Kent, die samen met Lois Lane werkt bij de Daily Star Newspaper.
Het eerste nummer verkocht goed. Ruim 200.000 stuks gingen over de toonbank.
Wat wel opvalt, is dat op de voorzijde als maand vermeld staat juni 1938.
Maar de werkelijke datum van publicatie was 18 april 1938. Dit is iets dat mij in het algemeen opvalt bij Amerikaanse strips. De datum op het kaftje stemt maar zelden overeen met de werkelijke verschijningsdatum. Over het waarom tast ik eerlijk gezegd in het duister.
In ieder geval was de publicatie van Superman een succes. Toch stond de man van staal niet meer op de voorkant in de volgende nummers. De Action Comics bleven wel goed verkopen, maar veel klanten verzochten om de comic met Superman er in. Donenfield liet Superman weer in deel 7 op de voorkant verschijnen. Vanaf nummer 19 van de Action Comics, heeft de man van staal op iedere voorkant gestaan.

In de eerste verhalen was het karakter en de achtergrond van Superman nog verre van compleet. Hij was een sterrenkind met geweldige krachten! Zo kon hij nog niet vliegen maar maakte hij reuzensprongen. Door het plotselinge succes moest Shuster assistenten inhuren, waaronder Paul Cassidy, Leo Novak en Wayne Boring.

Door het succes dat Superman had in de Action Comics, kreeg hij een eigen serie. In de zomer van 1939 verscheen Superman nummer 1. Het blad verscheen ieder kwartaal. In deel 1 is het verhaal uit Action Comics 1 opgenomen, maar nu volledig.
Al snel verscheen Lex Lutor op het toneel, de aartsvijand van Superman. In de eerste afleveringen is Lutor nog niet kaal, maar heeft hij rood haar. Ook Jimmy Olsen maakte zijn debuut.
In 1940 kwam er zelfs een serie voor de radio. Dankzij dit hoorspel werd de naam van de krant waar Clark en Lois werken omgedoopt tot de Daily Planet. Ook kwam er een redacteur op de Daily Planet, Perry White.
In 1941 wordt de reeks World’s Best Comics gestart. Inmiddels is ook Batman verschenen. De serie begint met aparte verhalen over Superman en Batman. Vanaf deel 2 heet het blad overigens World’s Finest Comics. De serie heeft gelopen tot 1986. al gauw gaan de verhalen over avonturen die Superman, Batman en Robin gezamenlijk beleven. Persoonlijk ben ik nooit zo gecharmeerd van de samenvoeging geweest. Het leverde vaak toch gekunstelde verhalen op die niet in de lijn van de originele series pasten.
In de jaren 60 zouden een aantal van deze verhalen ook in Nederland verschijnen. Hier kom ik later nog op terug.

In 1945 wordt Mort Weisinger de eindredacteur voor de Superman serie. Shuster bleef tot 1947 Superman tekenen, maar noch hij, noch Siegel had de rechten van Superman. Eigenlijk vanaf het begin kregen ze $500 betaald voor elk verhaal van 13 pagina’s. Daarnaast kregen ze een kleine commissie van de opbrengst van de overige verkopen die verband hielden met Superman. Nadat Shuster gestopt was met het tekenen van de strip, begon Siegel een lang en bitter juridisch gevecht over de rechten. Uiteindelijk kregen zij van DC erkenning als de geestelijke vaders van Superman. In ieder boekje kwam de zinsnede “Superman is een creatie van Siegel en Shuster” te staan. Daarnaast kregen ze een jaarlijkse toelage.
Joe Shuster overleed in 1992, Jerry Siegel in 1996.

Inmiddels was in 1945 ook Superboy ten tonele gevoerd. Dit waren de belevenissen van Superman als kind. De avonturen van Superboy in het stadje Smallville begonnen in More Fun Comics nummer 101 in 1945. In dit deeltje stond niet alleen een verhaal over een jonge Superman, maar ook avonturen van andere superhelden zoals Green Arrow en The Spectre. In het verhaal heeft Superboy een laboratorium in de kelder van het huis van de familie Kent. Via een geheime tunnel kon hij dan het huis verlaten om Superboy te worden. In 1946 kwamen de verhalen over Superboy terecht in Adventure Comics.
In 1949 wordt de serie Superboy gestart, deze zou tot 1979 blijven bestaan.

Ook wordt in 1949 voor het eerst kryptoniet in de serie gebruikt. Dit gebeurde in Superman nummer 61. Nu was er in het radiohoorspel al eerder sprake geweest van kryptoniet, maar nog nooit in de strips zelf. Het gebruik van kryptoniet was gebaseerd op een idee die Siegel en Shuster hadden gehad over K – metal. Alleen hadden zij dit idee niet gebruikt. In de strips komt Superman er achter dat dit metaal (afkomstig van zijn oude thuisplaneet Krypton) dodelijk is voor hem. Door uit te gaan zoeken waar dit metaal vandaan komt, leert Superman voor het eerst over het bestaan van zijn oude planeet. Zoals veel mensen weten is Superman door zijn ouders met een raket van Krypton af geschoten naar de aarde omdat Krypton op het punt staat te exploderen. Later zullen er nog andere overleefden blijken te zijn zoals Supergirl en Krypto, de super – hond.

In 1951 verscheen Action Comic nummer 158. met het verschijnen van dit nummer werd het hele universum van Superman eigenlijk min of meer gedefinieerd. De lezers werd verteld dat Superman als kind was opgegroeid in Smallville en dat namen van zijn pleegouders Jonathan en Martha Kent waren. Als Superboy had hij al naam gemaakt voordat zijn pleegouders stierven en hij naar Metropolis vertrok. Hierin werd gevolgd door Lana Lang (die een oogje heeft op Clark) en leert hij Lois Lane kennen (die weer een oogje heeft op Superman). In dit deel wordt bevestigd dat Superman aan de mindere zwaartekracht van de aarde een deel van zijn Superkrachten ontleent.

In 1954 was er een gebeurtenis die van invloed zou zijn op alle stripreeksen. Ene Dr Frederick Wertham publiceerde een boek met de titel ‘The seduction of the Innocent’. Deze, in mijn ogen wat bespottelijke en overspannen man, had het idee opgevat dat stripen er mede de oorzaak van waren, dat de jeugdcriminaliteit toenam. Tegenwoordig zou zo’n persoon gelukkig de zaal uit gelachen worden, maar in de toch wat enge sfeer in het Amerika van de jaren 50 van de vorige eeuw, kreeg hij wel degelijk voet aan de grond.

In april 1954 werden er zelfs openbare verhoren afgenomen door een subcomité van de Amerikaanse senaat. Deze commissie concludeerde: “This country cannot afford the calculated risk involved in feeding its children, through comic books, a concentrated diet of crime, horror and violence.”

Dit leidde tot het instellen van The Comics Code Authority door de uitgevers zelf. Door deze codeautoriteit werd een richtlijn opgesteld, waar uitgevers zich aan zouden moeten houden. Wanneer zij dit deden, konden ze het logo van de codeautoriteit op het kaftje printen, zodat ouders, leraren en distributeurs zich geen zorgen hoefden te maken over de inhoud. Dit alles leidde tot een enorme vervlakking. Westernstrips hadden bijna geen schietpartijen meer, misdaad en horror verdween vrijwel geheel uit de verhalen. Hierdoor ontstonden nogal infantiele verhaaltjes. Alleen een titelreeks als Classics Illustrated ontkwam aan de code. Dit kwam voornamelijk omdat zij beroemde romans in stripvorm aanboden. Dat mocht nog net.

In 1959 keerde Siegel terug bij DC en samen met Weisinger maakte hij van Superman meer een science – fiction actieheld dan dat hij tot dan toe was geweest. Langzaam nam de interesse voor comics weer toe. Natuurlijk had de strip er inmiddels veel concurrentie bij gekregen. Dus om een marktpositie te behouden werd de wereld van Superman enigszins aangepast aan de tijd waarin de serie verscheen.
Zo werd allereerst meer diepgang gegeven aan de achtergrond van Superman. Zo werd in 1961 voor het eerst het concept geïntroduceerd dat onze zon iets van doen had met de superkrachten van de man van staal. De zon van Krypton was namelijk rood. Hierdoor werd de mogelijkheid geopend om ook andere superman verhalen te schrijven. Hij kon in situaties worden gebracht waarin hij kwetsbaar was.
Ook werden er antwoorden gegeven op zaken zoals waarom het kostuum van Superman nooit scheurde. Hierbij moet je wel in gedachten blijven houden dat het merendeel van de lezers van Superman in die jaren tieners waren.

In oktober 1965 verscheen de Nederlandse versie van Superman. De serie werd op de markt gebracht door Vanderhout & Co uit Utrecht.
Alleen de kaft is in kleur uitgevoerd. Het verhaal zelf werd in zwart – wit gedrukt. Dit bleef zo tot nummer 10 uit 1966.
Hiernaast is de eerste bladzijde uit de strip afgebeeld.
Het boekje vormt een introductie voor Superman. Alle veranderingen en aanpassingen die een aantal jaren daarvoor waren gedaan zijn in het verhaal verwerkt. Het verhaal werd geschreven door Otto Binder en getekend door Al Plastino.
Nadat eerst kort de krachten van Superman werden toegelicht, gaan we terug in de tijd. Superman is nog maar een baby die woont bij zijn ouders. Zijn vader Jor – El is een geleerde die beseft dat hun thuisplaneet ten dode is opgeschreven. Om hun zoon een kans te geven, bouwt hij een raket en stuurt deze naar de aarde. Hier wordt de baby gevonden door Jonathan en Marta Kent, die besluiten hem te adopteren als Clark. Ook de achtergrond van zijn kostuum wordt behandeld en zijn eerste optreden als Superboy. De strip eindigt met de dood van zijn pleegouders en zijn verhuizing naar Metropolis.
Dit verhaal was in Amerika al in 1961 verschenen in de serie Superman (nummer 146). Voor degenen die geïnteresseerd zijn in de titels uit de Nederlandse Superman reeks doet er goed aan een bezoekje te brengen aan www.superman – comics.nl.
Hier treft men veel informatie aan over de serie Superman, zowel de jaren 60 als ook later, en wordt verwezen naar de oorspronkelijke Amerikaanse uitgaven. Ik heb hier ook de informatie over de originele Amerikaanse uitgave vandaan.
In 1966 verandert de naam van het blad. Dit wordt nu ‘Superman en Batman’. Door de toegenomen populariteit van Batman (onder meer via de tv serie) werden ook zijn avonturen op de Nederlandse markt gebracht.

Door Vanderhout zijn deze stripbladen uitgebracht tot en met 1971. Daarnaast zijn er in 1967 ook nog 4 verzamelalbums uitgebracht. In 1968 verschenen 4 albums met hierin avonturen van zowel Superman als Batman. En in 1969 verschenen 2 albums. Vanaf 1971 begon Williams Lectuur met zijn eigen reeks, de Superman Classics. Deze reeks besloeg 125 nummers en heeft gelopen tot en met 1981. Daarna werd het een aantal jaren stil. Totdat in 1984 Baldakijn ook weer de Superman strip in Nederland begon uit te geven. Het verschijnen van Nederlandstalige nummers van Superman loopt gelijk aan verschijningen van Batman. Ook hier werden in de jaren 70 door Williams de classics uitgegeven en na een aantal jaren begon Baldakijn met een Nederlandse versie van de vleermuisman. De Baldakijn uitgaven van Superman zijn doorgegaan tot en met 1996. In totaal verschenen er 118 deeltjes. Over deze serie kan ik niets verder vertellen. Simpelweg omdat de boekjes niet en ook nooit heb gehad. De informatie over de Baldakijn serie heb ik dan ook van de site superman – comics.nl.

In Amerika werden steeds andere elementen aan de Superman strip toegevoegd. Zo kwam in de jaren 60 ’the Justice League of America’, een soort samenwerkingsverband van superhelden. Ook werden er andere dimensies toegevoegd aan de verhaallijnen, dus kreeg je een Aarde 1 en een Aarde 2.
In de 70 – er jaren werd de strip weer enigszins aangepast. Dit was ook nodig, omdat het lezerspubliek ouder werd. De verhalen kregen een meer sociale ondertoon. Ook het taalgebruik werd aangepast aan datgene wat de gemiddelde lezer gebruikte. De lezers wilden zich meer kunnen identificeren met hun held.

In 1971 begon Denny O’Neil verhalen te schrijven voor Superman. O’Neil hield meer van superhelden als Batman en Green Arrow omdat deze meer in de realiteit stonden. Ze waren menselijk en kwetsbaar. Dus besloot hij om Superman minder sterk te maken. Ook wilde hij het karakter van Clark Kent meer uitdiepen, zodat deze een eigen identiteit kreeg en niet alleen maar fungeerde als een figuur tussen de acties van Superman. Hij begon zijn idee uit te werken in de strip met de titel ‘Kryptonite Nevermore’ uit 1971.
Het verhaal besloeg 8 afleveringen en wordt in Amerika wel aangeduid onder de benaming Sandman Superman saga.
Ook in Nederland werd dit verhaal op de markt gebracht. Je vindt ze in de Superman Classics reeks vanaf nummer 8. Jammer genoeg waren de veranderingen niet blijvend. Het toenmalige lezerspubliek zag liever geen verzwakte Superman. Dit vind ik wel jammer, een meer kwetsbare Superman zou de strip interessanter hebben gemaakt.

In de jaren 80 nam de top van DC het besluit dat Superman meer moest worden aangepast aan een jonger publiek. De strip werd teruggezet naar een teenagerreeks. Dit heeft geduurd tot halverwege de jaren 80, toen een aantal schrijvers besloten om van Superman toch weer een meer serieuze held te maken.

In de jaren 80 ben ik het contact met de strip kwijtgeraakt. Waarschijnlijk als gevolg van de koerswijziging die door DC werd doorgevoerd. Maar als je meer wilt weten over de verdere ontwikkelingen van de Superman strip zijn er op Internet een groot aantal prima sites te vinden.

___________________________

___________________________

___________________________